D - d

D. wan fasi u sikifi feifi höndö. Roman numeral D. Var.: Romeins cijfer 500.
daad wan soni di de du. deed, action.
daag soni i o taki te i ta da adjoisi. 'bye.
daags a didia; hibi daka. during the day; every day.
daalder tu kölu bangunötu; dala. f2,50.
daar ala; naandë; di dë. there.
daardoor a di fasi dë. in that way.
daarna baka u di dë. after that.
daarnet djunsu dë. just now.
daarom hën mbei. therefore.
daarvan fëën. from it; of it.
daarvoor 1) bifö. before.
2) fëën mbei. for that purpox.
daas 1) fusutan fëën an dë a fusutan kamian. scatterbrained.
2) siki a hedi; laulau soni. crazy.
dadel di fuuta u wan pei palo pau sö ta dë a dee köndë ka tjuba an ta kai hia. date.
dadelijk wantewante. immediate.
dadelpalm wan pau ta dë a dee dëëdëë köndë, a djei palepu ma di fuuta fëën an dë u boi. datepalm.
dader di sëmbë di du di soni. doer, perpetrator.
dag 1) daka; didia. day.
2) I dë nö? I weki nö? Hello!
3) Dumundu-o! Goodbye.
dagblad kolanti u hiniwan daka. daily paper.
dagboek buku i ta sikifi nëën hiniwan daka andi pasa di daka dë. diary.
dagelijks hiniwan daka. daily.
dagen 1) te de kai i fii musu ko a kuutu bakaa. summon.
2) te didia jabi. daybreak.
dagenlang sömëni daka longi. for so many days.
dageraad didia jabi. dawn.
dagloner sëmbë di ta kisi möni a daka. day labourer.
dagloon di möni i ta kisi te i wooko wan daka. day's wages.
dagorder dee soni ku dee soni i o du di daka dë. agenda.
dagtekening ka i sikifi di daka ku di liba ku di jaa. date.
dagvaarding te de manda kai i fii ko a kuutu. summons.
dahlia wan pei folo. dahlia.
dak wosuliba. roof.
dakloze 1) sëmbë di na a' wosu. homeless.
2) te di wosu dë söndö uwii, söndö sënki. roofless.
dakpan soni di mbei ku bë doti, nöö de ta pekëën a wosu liba kuma sënki, ma an dë langalanga sö. tile.
dal wan pisi kamian a tu hei kuun mindi. valley.
dal. teni liti. decaliter. Var.: decaliter.
dalen bazia; go a basu. descend.
dalgrond wan pei goon de diki dee lutu puu, nöö a fika de sa wooko ën awaa. reclaimed moor.
Daltonschool wan pei siköö ka dee mii a' taki u dee soni de ta lei. daltonschool.
dam 1) tapawata kuma Afobaka. dam.
2) pasi de mbei u aba wan kamian di abi wata. dyk.
3) tu sikeifi de buta oto a oto liba te de ta pee dam. king in checkers game.
dam. teni mëti. decameter. Var.: decameter.
damast wan pei koosu, an dë linzolinzo, a mbei kuma tëmbëtëmbë sö nëën sinkii. damask.
dambord damböutu, nëën de ta pëë dam. checkers board.
dame 1) mujëë sëmbë. woman.
2) manini mujëë. lady.
damhert wan pei mbata sö, a pëndë weti tobitobi. fallow dear.
dammen pëë dam. play checkers.
dammer sëmbë ta pëë dam. checkers prayer.
damp dampu; ventu ta puu. steam, vapour.
dampen ta puu ventu; ta puu sumuku. steam, smoke.
dampkring di ventu u goonliba. atmosphere.
damschijf dam mii. checker disk.
damspel dam de ta pëë. game of checkers.
dan 1) nöö hën.
2) di juu dë.
3) hën da. then.
dandy wan sëmbë ta bisi poi. dandy.
danig gaanfa. severe.
dank gaantangi fii. thanks.
dankbaar a ta tei ën u bigi. thankful.
danken da tangi. thank.
dans baja. dance.
dansen baja. dance.
danseres wan mujëë di ta baja. danceress.
danseur bajama. dancer.
dapper a a' degihati, an ta fëëë. bravo, gallant.
dapperheid degihati. bravery; valour.
dar womi höni. drone.
darm tiipa. intestine.
dartel a lo' pëë. frisky.
dartelen pëë tjakatjaka. frisk about.
darts wan pëë de ta pëë ta hiti piki piiwa. game of darts.
Darwinisme di lei u wan sëmbë de kai Darwin u ka libisëmbë kumutu. Darwinism.
das 1) dasi; soni i ta tai a gangaa te i bisi hëmpi. necktie.
2) wan pei mbeti a bigi kuma awali sö. badger.
dasspeld pina u hoi dasi. tie clasp.
dat 1) di dë.
2) taa...
3) di. that.
dat. di daka u di jaa di a dë. date. Var.: datum.
data hii dee sikifisikifi soni dee i musu abi ufö i sa du di wooko. data.
dateren te i sikifi di daka ku di liba ku di jaa. write the date.
datief Te i ta lei dee töngö kuma Giiki sö, nöö i ta lei u sikifi në u soni a wanlö apaiti fasi. Wan u dee fasi de kai 'datief,' nöö hën kë taki de du di soni da di sëmbë dë. dative.
datum di mëni u di liba. date.
dauphin sö de bi ta kai di könu mii u Faansi di o subi nëën tata kamian. dauphin.
dauw do wata di ta kai a ndeti. dew.
daveren piki gboo; giinta. resound; rumble.
daverend 1) a ta piki taanga. resounding.
2) gaan soni. great.
dazen fan wisiwasi. talk nonsense.
d.d. a sö wan daka u di jaa. on such and such a day. Var.: de dato.
de di. the.
debacle di booko saka u wan soni; wan soni de pooba ma an ko soni seei möönsö. debacle.
debarkeren kumutu a sipi. disembark.
debat wan fia de ta fia, ma ku fusutan fan. debate.
debater wan sëmbë ta fia ku otowan a lanti fesi fu de luku ee undi u de fan ku möön fusutan möön di oto wan. debater.
debatteren te de o fia a lanti fesi, nöö lanti o luku ee undi u de fan bunu möön di otowan. debate.
debet möni di i abi u paka. debit.
debiet 1) te wan sëmbë ta sei soni fëën. sale.
2) te de puu di möni dë a dendu. debit.
debiteren 1) te de ta sikifi dee möni dee de o puu a di möni fii dendu. debit.
2) te i sei dee soni fii kaba. hold sale.
3) taki soni. tell.
debiteur wan sëmbë di abi möni u paka eti. debtor.
debutant(e) wan sëmbë di ko njunjun da lanti u de ko sabi ën. debutant(e).
debuteren te de tja wan sëmbë ko buta a sëmbë fesi be de sabi ën. make one's debut.
debuut te de tja wan sëmbë ko buta da lanti be de ko sabi ën. debut.
dec. tuwalufumu. December. Var.: december.
decadent a ta booko saka; a ta ko möön hogi. decadent.
decadentie a nango a baka; a ta booko saka; a ta ko möön wogi. decadence.
december tuwalufumu liba. december.
decent a dë ku manini. decent.
decentralisatie te de ta puu taki hafu a dee hedima da dee otowan. decentralization.
deceptie te fa i bi mëni wan soni te an ko sö, nöö i dë tjalitjali. disappointment.
dechargeren puu sëmbë a di wooko. discharge.
decibel wan maaka de ta wegi fa wan soni ta piki taanga tjika. decibel.
decideren te de kai pakisei taa sö u de du. decide.
decimaal a sa paati a teni pisi. decimal.
decimeren te de ta kii de puu a di köndë. decimate.
decimeter te i paati wan mëti a teni pisi, nöö dee pisi dë seei paati a teni pisi, wan u dee möön piki pisi da wan decimëti. decimeter.
decisie te i buta pakisei a wan soni taa sö i musu du. decision.
declamatie 1) wan soni i go fan a lanti fesi, nöö i fan ën a wan fasi u de musu haika. declamation.
2) te i taki wan soni i bi lei u dee otowan jei. recitation.
declameren 1) te i go fan a lanti fesi, nöö i fan a wan fasi u de musu haika i. declamation.
2) te i taki wan soni i bi lei u dee otowan jei. recitation.
declaratie 1) te i konda fa fii mëni fu wan soni.
2) te i konda andi i ta tja ko a di köndë, paka lanti möni u di soni dë. declaration.
declinatie 1) a kandi go a wan së.
2) te de tooka wan wöutu pisi faa kai ku di wöutu di hën a ta taki. decline.
decoderen te de tei wan soni bi sikifi a tjubi fasi, nöö de sikifi ën a wan fasi di sa fusutan. decode.
decor di bisi u wan kamian; di fa de bisi di kamian. scenery, decor.
decorateur wan sëmbë ta bisi kamian faa ko hanse. decorator.
decoratie 1) di seeka u kamian faa ko hanse; di bisi de bisi wan soni. decoration.
2) wan nöbu de da i i ta bisi fu wan bunu soni di i du hedi. decoration.
decorum di fa i ta tja i seei bunu. decorum.
decreet wëti. decree.
decreteren te de buta da i taa sö i musu du wan soni, ja sa kumutu nëën. ordain.
deduceren te i ta wegi soni luku fii kisi gogo fëën. deduce.
deeg diandian boon. dough.
deel wan pisi u wan soni. part, portion.
deelachtig i dë a dendu; i abi wan pisi a dendu. participate in.
deelbaar a sa paati. divisible.
deelgenoot sëmbë di i ku ën abi pisi a wan soni dendu. sharer, partner.
deelnemen te i dë a wan soni dendu tu. take part.
deelnemer wan sëmbë di dë a di soni. participant.
deelneming 1) te i dë a dendu. take part in.
2) te i ta fii tjali da di otowan. sympathize with.
deels hafu. partly.
deelwoord dee disi da 'deelwoord' a holansi töngö: gegaan, gelopen, gekomen. participle.
deemoed saapi fasi. humility, meekness.
deemoedig a a' saka fasi. humble.
Deen sëmbë di ta libi a di köndë de kai Denemarken. Dane.
Deens 1) di töngö dee sëmbë u Denemarken ta fan.
2) soni u Denemarken. Danish.
deerlijk a ta da i tjali. pitiful.
deern(e) wëndjë mujëë mii. lass, wench.
deernis abi tjali u sëmbë gaanfa. pity, compassion.
deerniswekkend a ta dai tjali. miserable.
defacto sö a dë ma de an ta taki ën a lanti. de facto.
defaitisme ja ta mëni taa soni sa waka bunu möönsö. defeatisme.
defaitist wan sëmbë di an ta mëni taa soni sa waka bunu möönsö. defeatist.
defect 1) di pisi dë an mbei bunu.
2) an hia tjika.
3) te wan pisi u wan soni an ta wooko bunu. defect.
defensie te i ta biinga u tapa wan wogi di sa ko a i; te i ta biinga da i seei fu de sabi taa na i du ën. defense.
defensief a ta biinga fu de sabi taa nëën du ën; a ta biinga u tapa hën seei. defensive.
deficient an dë a di fa. deficirent.
deficit an tjika; di möni an dou. deficit.
defile te sëmbë ta waka di wan fasi ta pasa na alö. march.
defileren te de ta waka a lö, oto a oto baka. march past.
definieren taki ën finifini fu sëmbë fusutan. define.
definitie wan soni de taki fii sabi leti fa a dë. definition.
definitief de butëën sö kaa. final, definite.
deflatie te wan soni ta booko; te di mëni u wan köndë an ta bai soni hia sö möön. deflation.
deformatie de pai ën gadu; de mbei ën taku. deformed.
deftig gaan manini soni, lesipeki wan; na soni u lafu. stately, solemn.
degelijk bumbuu; bunu; gaanfa; tuutuu. sound, substantial, thorough.
degen wan pei lanza bendibendi. type of sword.
degene di sëmbë di. he, she.
degeneratie te wan soni ta poi nango. degeneration.
degenereren ta booko saka; ta poi nango. degenerate.
degraderen booko saka; saka mbei a ko möön lagi. degrade, demote.
deinen ta seki nango ta ko. heave, roll.
deining fa a ta saka nango ta ko. heave, roll.
deinzen hai ko baka; naki baka; hai baka. shrink back.
dejeuner mamaten njan. breakfast.
dek 1) wan soni ta tapa soni. covering.
2) kamian u sipi ka i sa waka nasö i sa sindo ta luku di ze. deck.
dekbed gaan degi koosu ku fou puuma a dendu u tapa bedi. comforter.
deken 1) gaan degi koosu u tapa bedi. blanket.
2) wan pei hedima a wan siköö. dean.
dekhengst womi hasi de ta hoi faa pai ku mujëë hasi. stallion.
dekken 1) tapa soni. cover; protect.
2) buta a tafa. set [table].
dekking tapa u soni. cover; protection.
dekmantel i o mbei i seei wan soni fii sa feni pasi u du andi i kë. under the mantle of.
deksel tampa. cover, lid.
delegatie sëmbë de manda u go haika di soni. delegation.
delegeren 1) te de manda sëmbë u go haika di soni.
2) te de buta wan sëmbë u du di wooko. delegate.
delen paati soni. divide; share.
deler 1) di sëmbë di ta paati soni. divider.
2) te i ta leiki sö: 2/18\9, nöö 2 da di 'deler'. divisor.
delfstof dee soni de ta diki puu a goon basu: dee goutu, bökisiti sö. mineral.
delgen paka kaba; paka puu. pay off, redeem.
deliberatie te i ta wegi wan soni ta luku. deliberation.
delibereren te un ta fan a wan soni liba ta wegi ta luku. deliberate.
delicaat 1) an dë taanga.
2) a mbei finifini.
3) a tesi suti. delicate.
delicatesse wan suti soni u njan, ja ta feni ën hesihesi. delicacy.
delicieus a suti tee na soni. delicious.
delict wan soni i du nöö a dë u de da i sitaafu fëën. offense.
deling di fa de paati ën. distribution.
delinquent sëmbë di ta du hogihogi. offender.
delirium te fëbë kisi i gaanfa te ja ta fan bunu möön. delirium.
delling wan fundu kamian; kamian a tu kuun mindi. dell, valley.
delta di pisi kamian ka di lio paati bifö a kai a ze. delta.
delven diki; diki puu. dig; dig up.
demagogie te hii sëmbë ta hai go a wan sëmbë baka fu di a sa' u fan wini de. demagogy.
demagoog wan nëbai sëmbë sa' u fan, hii föluku ta hai go nëën baka; wan sëmbë ta naki politiki ta ganjan sëmbë a di köndë. demagogue.
demi wan langa jasi, fukë wan. jacket.
demilitariseren te de puu dee sodati fu de aan taki möön a di köndë. demilitarize.
demissie te de puu sëmbë a wan wooko. dismiss.
democraat wan paatëi; wan sëmbë di abi në taa a kë heepi dee sösö sinkii sëmbë u di köndë. democrat.
democratie te hiniwan sëmbë sa a' taki fa di köndë musu tii. democracy.
democratisch te dee lagi sëmbë ta a' taki tu u di fa di köndë musu tii. democratic.
demon didibi wookoma; taku jeje. demon.
demonisch didibi soni; hogihati soni. demonic.
demonstratie 1) te de lei i wan soni fii si fa a dë.
2) te de ta hopo gililili ta suku di soni di de kë. demonstration.
demonstreren 1) te de ta lei i wan soni fii sa du ën a bakaten.
2) te de ta mbei toobi a lanti fu de feni di soni di de kë. demonstrate.
demonteren te i ta lusu wan masini fii toona mbei baka; te de ta saka wan soni bi dë a hei. dismount.
demoraliseren ta du ku i te hati fii booko saka. demoralize.
demotiveren ta puu peesa fii a di soni. demotivate.
dempen 1) tapa soni faan du ën taanga sö möön. deaden.
2) tapa wan baaku. fill up.
3) booko i saka. put down.
den wan pei pau ku finufinu uwii ta dë a dee kötö kamian u goonliba. fir, pine.
denderen ta bai ta seki nango ta ko. rumble.
Denemarken wan köndë a Europa. Denmark.
denigrerend a a' gaan fasi ta sösö otowan. disdainful.
denkbaar a kan; a sa dë sö. possible.
denkbeeld wan pakisei ko a i. idea, notion.
denkelijk i si kuma; a kandë. probably.
denken ta pakisei wan soni; ta mëni. think.
denneappel di njanjan u di pau de kai `den'. pine cone.
denneboom finufinu uwii pau. fir tree.
dennenaald di finu uwii u di pau de kai 'den'; pine needle.
denominatief a dë wan 'naamwoord' de tooka ko wan 'werkwoord'; tafelen, rijpen. nominative.
deodorant soni ta puu taku ventu a soni. deodorant.
departement wan pisi u di kantoo. department.
deplorabel a wogi te a ta da tjali. deplarable.
deponeren 1) te i ta paka wan möni wante fu wan soni di i o paka pikipiki. deposit.
2) buta dë. put down.
deportatie te de manda sëmbë go a wan oto köndë kuma sitaafu. deportation.
deporteren manda sëmbë go a wan oto köndë kuma sitaafu. deport.
deposito te i buta möni a banku; di möni di i buta u de hoi da i. deposit.
depot 1) wosu ka de ta buta lai. warehouse.
2) wan oto kamian u di wooko. branch.
3) kamian ka de ta miti. depot.
depreciatie te di möni booko saka. depreciation.
depressie 1) kamian ka ventu an ta wai tumisi taanga.
2) te i dë bookobooko tjököö, ja dë waiwai.
3) te di köndë ta booko saka (te di köndë an dë kumafa a bi dë möön). depression.
deprimeren te soni ta fuka i ta da i kusumi. depress.
deputatie wanlö sëmbë dee de manda go a wan soni. deputation.
deraillement te di talan wagi djombo kumutu a di pasi liba. derailment.
derailleren djombo kumutu a di talan pasi. derail.
derangeren toobi sëmbë te a dë a wan du. disturb.
derde di u mbei dii. third.
derderangs na bumbuu soni. 3rd class.
deren du soni ku ën faa hati ën. hurt, harm.
dergelijk kuma sö. suchlike, similar.
derhalve hën mbei. so, therefore.
derivatie soni di ta hai pakisei fii ko neen, a ta puu i a di soni i bi ta du. diversion.
dermate te kuma; te ku sö. to such an extent.
dermatologie lei u dee data ta kula sinkii kakisa u sëmbë. dermatologie.
derrie pötöpötö. slush, muck.
derri‚re gogo u sëmbë. derri‚re.
dertien teni-a-dii. thirteen.
dertig diiteni. thirty.
dertiger- wan sëmbë di kisi kuma diiteni jaa sö. someone in his thirties.
derven misi; lasi; a makei. lack, lose.
derwaarts ala; naandë. there.
derwisj a nama a wanlö sëmbë u di gaan lei de kai 'Islam'. dervish.
desastreus a wogi möön hii soni. disastrous.
descriptief de taki ën finifini kumafa a dë. descriptive.
desem di soni di ta soopu bëëë. leaven.
deserteren fusi go disa dee otowan fii. desert.
deserteur wan sëmbë di fusi disa dee otowan fëën. deserter.
desertie te i kumutu disa otowan fii. desertion.
desgelijks kuma dee soni dë sö. suchlike.
designeren lei taa sö wan soni nasö sö wan sëmbë. designate.
desillusie te i booko saka fu di an dë kumafa i bi mëni. disillusionment.
desinfecteren puu soni di sa da sëmbë siki. disinfect.
desinfectie deesi ta puu soni di sa da sëmbë siki. disinfectant.
deskundig a sabi wan soni bunu; a ko basi fëën. expert.
deskundige sabima u wan soni. expert.
desnoods ee i a' fuka fëën; ee a dë fanöudu. if necessary.
desolaat 1) aan sëmbë ta mëni ën.
2) a dë tjalitjali. desolate.
desondanks hii fu di.. in spite of.
desorganiseren buta soni fanjanfanjan. disorganize.
desperaat ja saafa fii du möön. desperate.
despoot wan kodo sëmbë hën nöö a' taki. despot.
despotisme te wan kodo sëmbë a' taki a di köndë. despotism.
dessa köndë. village.
dessert wan suti soni namii wan di i o njan te i njan kaa. dessert.
destijds di juu dë. at the time.
destillatie te de boi soni toona kisi di bunu së tei. distil.
destructief a ta poi soni kaba a sösö. destructive.
deswege hën mbei. therefore.
detachement wan sodati lö. detachment.
detacheren te de manda i go a wan kamian go wooko ufö. post, detach.
detail di finifini u wan soni. detail.
detailleren taki soni finifini; puu soni finifini. explain in detail.
detective siköutu di ta öndösuku soni ma ja o sabi taa siköutu a dë; sëmbë di ta suku fini a wan wogi bi pasa, ma a tjubitjubi fasi. detective.
detineren kisi hoi. detain.
detoneren 1) an ta kanda bunu. sing out of key.
2) piki booko paaja. explode.
deugd bumbuu libi. virtue.
deugdelijk a o du ën bumbuu; a dë bumbuu soni. reliable, sound.
deugdzaam a bumbuu. virtuous.
deugniet wisiwasima; wan sëmbë di aan du. scamp, good-for-nothing.
deuk ka wan soni zin. dent.
deuken zin. dent.
deun wan sati kanda; wan sati pisi kanda sö. air, tune.
deur döö; dööbuka. door.
deurknop döö maun. door handle.
deurwaarder 1) wan sëmbë di ta wooko a lanti kuma siköutu sö. sheriff, bailiff, deputy.
2) sëmbë ta wooko a lanti kantoo ta tja i go a di sëmbë di nëën i ko. usher.
devaluatie booko saka u möni. devaluation, depreciation.
deviatie te i hai go a wan oto soni. deviation.
devies wan soni kuma nöngö de ta taki nöömö u di masikapei dë. slogan.
deviezen oto köndë möni i ta tooka fu di fii möni. foreign currency.
devoot a ta dini Gadu gaanfa. pious.
devotie a ta dini ën gaanfa. devotion.
deze disi; di aki. this.
dezelfde di wan seei. the same.
d.i. hën da. i.o.w. Var.: dat is.
diabetes wan siki, te a ko a i nöö ja musu njan suki. diabetes.
diabolisch a kumutu a di didibi; gaan takuhati soni. diabolic.
diacones wan sösutu ta wooko da keiki, ma na Lomusu keiki, ta heepi möfinama. deaconess.
diaconie dee sëmbë dee ta heepi mofinama. poor-relief board.
diadeem wan bisi dë ku djamati ku goutu de ta bisi a hedi. diadem.
diagnose te de luku dee soni du i hën de taki di lö siki di i abi. diagnosis.
diagonaal wan maaka kumutu a di tjöni së leti mindi kisi di oto së. diagonal.
diagram wan soni de sikifi kujma teeken sö fii sa fusutan di soni möön bunu. diagram.
diaken wan sëmbë ta wooko da keiki ta heepi pootima. deacon.
dialect di töngö de ta fan a di pisiwata dë. dialect.
dialoog te tu sëmbë ta fan. dialogue.
diamant wan gaan dii sitonu de kai djamanti ta koti peipei faja. diamond.
diameter di baai u wan soni leti mindi. diameter.
diarree bëë fii ta kule. diarrhea.
diaspora te sëmbë paaja a hii goonliba. diaspora.
dicht 1) tapa. closed, shut.
2) degi. thick.
dichtbij zuntu. close by.
dichten 1) ta mindi wan soni ta sikifi kuma kanda ma na kanda. write poetry.
2) tapa soni. close.
dichter wan sëmbë ta mindi soni kuma kanda ma na kanda. poet.
dichtgaan ta tapa. close.
dichtheid di fa wan soni hia a wan kamian. density.
dichtkunst di mindi u soni kuma kanda. art of poetry.
dictaat soni de ta kai da i fii sikifi. dictation.
dictafoon soni kuma teipi di basi ta taki soni nëën fu de tei sikifi a bakaten. dictaphone.
dictator wan sëmbë di hën wanwan nöö a taki u di köndë. dictator.
dictatoriaal a ta mbei kuma hën nöö a' taki. dictatorial.
dictatuur te wan sëmbë nöö a' taki u di köndë. dictatorship.
dictee te de kai soni da i fii sikifi. dictation.
dicteren taki soni da sëmbë faa sikifi. dictate.
dictie di fasi fa i ta fan, ee i ta fan limbolimbo. diction.
dictionaire wan buku kuma di buku aki ta puu soni da i fii sabi andi taki sö. dictionary.
didactisch a ta lei i soni kuma a siköö fasi. didactic.
die di dë; dee di dë. that, those.
dieet te i buta wëti a soni u njan. diet.
dief fufuuma. thief.
diefstal fufuu. theft, robbery.
diegene di sëmbë di. he, she.
dienaar futuböi. servant.
dienblad soni kuma paatu sö i ta buta soni nëën fii tëndë da sëmbë. serving tray.
diender siköutu. policeman.
dienen dini. serve.
dienst 1) wan soni de ta du da i.
2) te a dë a i leiki.
3) te de ko makandi a keiki. service.
dienstauto lanti oto. official car.
dienstbode wan sëmbë di ta wooko a i wosu da i, i ta paka. servant.
dienster mujëë sëmbë ta wooko a i wosu da i. housemaid.
dienstig a ta heepi; i sa du soni ku ën. useful, expedient.
dienstklopper wan sëmbë ta dë nëën wooko gaanfa; wan sëmbë ta dë nëën wooko gaanfa poi. zealous person; overzealous person.
dienstknecht wan sëmbë ta dë a i leiki. servant.
dienstmeisje mujëë mii ta wooko da i. servant girl.
dienstplicht te de musu i fii go a sodati. draft.
dienstregeling di fa de ta du ën ku juu. scheduling.
dienstweigeraar wan sëmbë di niinga u go a sodati fu wan soni di a ta biibi hedi. conscientious objector.
dientengevolge fëën mbei. therefore.
diep fundu. deep.
diepgang di fa wan sipi fundu go a basu wata tjika. depth of ship in water.
diepte di fundu fëën; funda. depth, deep place.
diepvries di möön kötö kamian u di ëisikasi; dee soni i ta hoi a di möön kötö kamian u di ëisikasi. deep freeze; frozen fruits, vegetables, etc.
diepzinnig a taanga u fusutan. profound.
dier mbeti. animal.
dierbaar waiti; bunu; lobiwan. dear, beloved.
dierenarts mbetidata. veterinarian.
dierenopzetter dee sëmbë ta tei sinkii u mbeti seeka buta kuma a dë ku libi eti. taxidermist.
dierenriem dee teeja soni de ta tei kuma maaka u tii i libi. zodiac.
dierenrijk hii dee mbeti u goonliba ku dee libilibi soni tuu. animal kingdom.
dierentemmer sëmbë ta kiija mbeti faa guwenti ku sëmbë. animal famer.
dierentuin kamian de seeka ka i sa go luku peipei mbeti. zoo.
dierenvel mbeti puuma. fur.
diergaarde kamian ka de ta kiija peipei mbeti u sëmbë sa ko luku. zoo.
dierkunde lei u mbeti. zoology.
dierlijk 1) a nama a mbeti. animal.
2) kuma mbeti. beastly.
dies hën mbei. therefore.
diesel disëli; wan pei kasoli. diesel.
diëtiste wan sëmbë di kisi lei fu un pei njanjan i musu njan fii dë kaakiti. dietition.
dievegge wan mujëë di ta fufuu. female thief.
diffuus a paaja; an dë a wan kamian. diffused.
difterie wan siki te katau nango a i fuköfukö te ja sa böö. diphtheria.
diftong tee de kai tu lëtë makandi hesihesi kuma, ui, ai, au. diphthong.
digestie te tiipa fii ta wooko di njanjan. digestion.
digitaal 1) a nama a dee finga fii.
2) di pei oloisi di an ta abi papai, dee nömbö fëën ta tooka. digital.
dignitaris wan hebima. dignitary.
dij asakpaa. thigh.
dijen soi; soopu. swell.
dijk dan de mbei langalanga u tapa wata faan sa pasa. dike.
dik degi; fatu. thick, fat.
dikkerd fatu sëmbë. fat person.
dikte di fa a degi. thickness, width.
dikwijls hesihesi; hibiwanten. often.
dilemma te ja sa undi fii tei. dilemma.
dilettant wan sëmbë di ta mbei kuma a abi köni a hedi dendu u wan soni. dilettante.
diligence fesiten wagi u tja sëmbë. stagecoach.
diluvium wan ten u goonliba di bi pasa, hii goonliba singi. diluvial.
dimensie di fa a baai ku di fa a langa. dimension.
diminutief soni i ta kai fu de musu sa taa a piki, nasö fu di i lobi ën, ee Holanzi töngö i o kai ën ku -je, nasö -tje: diertje, Jantje. diminutive.
dimmen te i piki wan faja. dim.
diner di möön gaan njan i ta njan a wan daka. dinner.
dineren te i njan di gaan njan u di daka. dine.
ding soni; sondi. thing.
dingen te i ta fia ku wan sëmbë ta biinga fii feni wan soni di i kë nëën. haggle, bargain.
dinsdag feifidaka. Tuesday.
dinsdags hibiwan feifi daka. on Tuesdays.
diocees - diocese di pisi kamian fu wan keiki hedima ka dee keiki dë di a ta tii. diocese.
diorama soni de seeka buta a wan fasi fu sëmbë luku nöö i si soni gbegedee kumafa a bi dë. diorama.
diploma pampia di i kisi fu di i lei wan soni. certificate.
diplomaat wan sëmbë di sa' u fan soni fëën köndë ku dee oto köndë sëmbë; sëmbë di sa' u fan u wini sëmbë. diplomat.
diplomatie 1) dee sëmbë dee nango a wan oto köndë da de seei köndë. diplomatic corps.
2) te de ta fan a wan fasi fu de wini i. diplomacy.
diplomatiek 1) a nama a di wooko u dee sëmbë dee nango a wan oto köndë da de köndë.
2) a du ën a wan fa fu hati fëën an boonu. diplomatic.
direct wantewante. directly.
directeur hedima; tiima u wan wooko. manager, director.
directie dee sëmbë dee ta tii wan wooko fa a wooko bunu. management.
directrice mujëë tiima. directress.
dirigent wan sëmbë di ta lei fa u de musu naki di poku. conductor.
dirigeren 1) ta tii. lead, direct.
2) ta manda. send.
dis soni de seeka da i fii njan. table, board.
discipel bakama u sëmbë ta lei soni nëën. disciple.
discipline 1) te de ta lei i bakaa fii ko soni.
2) wan lei i ta lei a hei siköu.
3) te i tai hati fu ja du soni ku hediwai. discipline.
discjockey di sëmbë di ta tooka palati a ladio ta konda soni u di poku de o pëë. disc jockey.
disconto te de puu di möni hafu da i. discount.
discotheek/diskotheek wan kamian ka i nango ta jei piköpu pilati. discotheek.
discours oto de ta da; wan oto di de da. conversation.
discrediet/diskrediet te de an ta futoou ën fu wan soni hedi. discredit.
discreet/diskreet 1) i a' sen. modest.
2) ja ta konda soni poi. discreet.
discrepantie an ta kai ku di otowan. discrepancy.
discretie/diskretie 1) te i a sen. modesty.
2) te ja ta konda soni poi. discretion.
discriminatie te de lobi wan möön wan. discrimination.
discus/diskus wan soni de ta vinde ta luku fa de sa vindëën go longi tjika, a mbei kuma paatu ma a hebi. discus.
discussie/diskussie te de ta taki wan soni makandi. discussion.
discussieren/diskussieren te de ta taki wan soni makandi. discuss.
disharmonie fia libi. discord.
disk- luku a 'disc-'.
diskwalificatie di soni mbei wan sëmbë an bunu u wan soni. disqualification.
dispensatie te ja a' fu du wan soni möön. dispensation.
disponeren i abi ën a i leiki. have at one's disposal.
disponibel a dë a i leiki; i sa wooko ku ën ee i kë. available.
disputeren buja; fia. dispute, argue.
dispuut fia; buja. dispute.
disqualificeren te wan soni mbei ja sa du wan soni. disqualify.
dissel 1) langa pau. pole.
2) hö; lukwetu. adze.
dissertatie pampia i o sikifi fii ko heima u di lei. dissertation.
distantie di pisi longi fu kumutu a wan kamian go a wan kamian. distance.
distel wan pei maka. thistle.
distillateur, destillateur wan soni ta boi wata toona kisi di ventu fëën. distiller.
distilleren 1) te de ta boi watawata soni fa a ko ventu fu de toona kisi di limbolimbo së tei.
2) te de boi soni toona kisi di bunu së tei.
3) di soni de ta du te de mbei bii u bebe. distil.
distinctie 1) di fa hën ku dee oto wan tooka.
2) di soni di ta paati hën ku dee otowan, mbei a abi nëbai. distinction.
distinctief a tooka ku dee otowan. distinctive.
distingeren ta tooka ku dee otowan. distinguish.
distr. wan pisi u di köndë. district. Var.: district.
distribueren paati soni. distribute, ration.
distributie di paati u soni. distribution.
district wan gaan pisi u di köndë, fa de paati ën; pisiwata. district.
dit disi. this.
dito di wan soni nöö. ditto.
diva wan mujëë sëmbë sa' u kanda gaanfa. diva.
divan wan langa bangi mbei putuputu sö. divan.
divergeren paaja a kamiankamian; (di pasi) paati. diverge.
divers peipei. various.
diversen peipei soni. sundries.
divertissement wan soni u puu fuufei. divertisement.
dividend di göö u di möni; di wini di i ta fëni a wan soni. dividend.
divisie wan sodati lö; wan pisi u di masikapei, fa de paati ën. division.
dm. wan pisi u wan mëti di de paati a teni. decimeter. Var.: decimeter.
dobbel pëë u möni; döbu. gamble.
dobbelen te de ta pëë u möni. gamble.
dobber di soni de ta buta a huku tatai faa hoi ën a libawata. float.
dobberen ta diipi saapi nango ta ko. drift.
docent mësitë. teacher.
doceren te i ta lei sëmbë soni kuma wan mësitë. teach.
dochter mujëë mii fii. daughter.
dociel saka fasi. docile.
doctor wan sëmbë di bi go a di möön hei siköö te kisi pampia. doctor.
doctoraal a nama a di lei a di möön hei siköu. doctoral.
doctorandus wan sëmbë di kisi di möön kaba hei siköö, ma an kisi pampia fëën eti. candidate for a doctor's degree.
doctrine lei. doctrine.
document sikifisikifi pampia; wan pampia de mbei fu di soni di de sabi; lanti pampia. document.
dode dëdë sëmbë. dead person.
dodelijk a sa kii i. mortal.
doden kii. kill.
dodenakker djai a keikiwosu baka ka de ta bei sëmbë u di keiki; geebi. church graveyard.
doedelzak wanlö pei tutu de ta böö a di köndë de kai Schotland. bagpipes.
doek duku; koosu pisi. cloth.
doel di soni di i ta biinga fii kisi a di soni i ta du. target, goal.
doeleinde di soni di i ta biinga fii feni. goal.
doelen ta biinga da wan soni. aim at.
doelloos aan soni a ta biinga da. aim less.
doelmatig a o heepi a di soni a kë du; a saandi a ta du. appropriate; efficient.
doelpunt bali i naki lai. goal.
doeltreffend a heepi a di soni di de bi kë. effective.
doelwit di soni di i ta biinga fii feni. goal, purpose.
doemen te i musu kisi di sitaafu dë nöömö. doom.
doen du [di wöutu aki sa puu a sömëni fasi, ma wa sa sikifi de tuu aki]. do.
doende wan soni i ta du. busy.
doenlijk a dë u sa du. feasible.
doezelen 1) te ja ta fii bunu kuma hedi fii ta bia. become dizzy.
2) te i ta djönkö. become drowsy.
doezelig a dë sö kuma hedi fii ta bia; duumi kisi i. fuzzy, blurred, drowsy.
dof 1) an dë u si bunu.
2) an linzo.
3) an sa jei bunu.
4) an sëndë. dim, dull.
doffer womi pomba. cock pigeon.
dog wan pei dagu. mastiff, bulldog.
dogma wan pisi u di lei di an ta tooka möönsö. dogma.
dogmatische a ta fika ku di lei a bi lei nöömö, an o bia go a wan otowan möönsö. dogmatic.
dok kamian ka de ta tja sipi go mbei. drydock.
dokken 1) tja sipi go tjökö. dock.
2) te i musu u paka. pay out.
dokter data. medical doctor.
dokument luku 'document'. dokument.
dol 1) i lobi ën poi; a ta da i hediwai. be crazy about.
2) an ta wooko bunu möön, a poi. out of order.
3) wan pei piki pau ka di pada u bakaa boto ta hengi. thole.
dolblij wai te na soni. very pleased.
doldriest an ta buta mëni a soni; a ta du soni ku hediwai. foolhardy.
doldriftig hesihati. hotheaded.
dolen ta waka ta lontu, ja sa' naasë i nango. wander, roam.
dolfijn wan mbeti u wata, a djei gaan fisi ma a ta da dee mii fëën bobi. dolphin.
dolgraag i këën poi. delighted.
dolheid lau; hediwai. madness, frenzy.
dolk dëkpë; wan pei faka u suti sëmbë. dagger.
dollar Ameikan möni. dollar.
dolleman siki-a-hedi-ma. madman.
dollen ta kule ta djombo ta du soni. romp.
dolzinnig siki a hedi. mad.
dom 1) don. stupid.
2) gaan keikiwosu. cathedral.
domein di kamian ka wan sëmbë ta tii. domain.
domheid don fasi. stupidity, dullness.
domicilie ka a ta libi. domicile.
dominant a ta pëë basi a dee otowan liba. dominant.
dominee domini; sëmbë ta hoi keiki. clergyman.
domineese domini mujëë. preachers wife.
domineren 1) pëë basi. dominate.
2) pëë domido. play dominoes.
dominicaan wan pei paiti bakaa. dominican.
domino domido. domino game.
domkop donma. dunce.
dommekracht soni ta hopo hebi soni kuma woto. jack.
dommel djönkö. doze off.
dommelen te i ta duumi a didia ma i ta jei soni; ta djönkö. doze, drowse.
dommerik wan sëmbë di don. dolt.
dommigheid don soni. stupidity.
domoor 1) donma. dunce.
2) wan sëmbë di don. dolt.
domper 1) soni u tapa faja. extinguisher.
2) wan soni di ta saka di piizii hafu. damper.
dompig ventu an ta wai dë. close, stuffy.
dompteur wan sëmbë ta kiija mbeti fu de guwenti ku sëmbë. animal tamer.
donateur sëmbë di na dë a di wooko ma a ta heepi ku möni. donor.
donatie wan möni i da; wan soni i da u di wooko go a fesi. donation.
Donau wan nëbai lio a Europa. Danube.
donder te gaangadu bai. thunder.
donderbui te gaan tjuba ta kai nöö liba ta bai. thunderstorm.
donderdag gaansaba. Thursday.
donderdags hibiwan gaansaba. on Thursday.
donderen 1) te gaangadu ta bai. thunder.
2) pëë basi. bully.
donderslag te liba ta bai taanga. thunderclap.
donderwolk tjuba baaka. thundercloud.
donker dungu. dark, darkness.
donor wan sëmbë di ta da buuu u de heepi sëmbë a hatiwosu. blood donor.
dons dee miimii puuma u fou. down, fluff.
donzen/donzig a mbei ku dee miimii puuma u fou; a dë putuu sö. downish.
dood 1) dëdë. death, dead.
2) [a pena] teee. very [poor, calm, etc].
doodarm a dë ku gaan pena. as poor as Job.
doodbedaard soni seei an ta toobi ën möönsö. as cool as a cucumber.
doodbidder wan sëmbë nango ta bei dëdë ta këë pena da di dëdë, hën da wooko fëën a ta du faa feni möni. hired mourner.
dooddoener i taki wan soni di de an sa fia möön. silencer, clincher.
doodgaan dëdë. die.
doodgeboren de pai di miii dëdëdëdë. stillborn.
doodgewoon hibi juu soni; kowoonu. common.
doodgraver 1) baakuma. gravedigger.
2) wan pei libilibi soni kuma sombi m'ma sö. beetle sort.
doodkist kesi u bei sëmbë. coffin.
doodlopen di pasi aan oto së fii kumutu. deadend.
doodmoe a wei teee. tired out.
doods dëdëdëdë; a dë piii. dead, silence.
doodsangst te i fëë te kuma i sa dëdë. agony.
doodsbenauwd a ta fuka i gaanfa seei. oppressive.
doodsbleek a ko weti faan seei. deathly pale.
doodsgevaar a sa kii i. deadly peril.
doodshoofd dëdë hedi bonu. skull.
doodsklok genge de ta naki te de o go bei sëmbë. funeral bell.
doodskop dëdë hedi bonu. skull.
doodslag te i kii wan sëmbë ku i seei kë. manslaughter.
doodstraf te de o kii u di hogi i bi du. death penalty.
doodstroom te wata dë a wan kamian, an sa kule möön. slack water.
doodsvijand gaan felantima. deathly enemy.
doodtij te di wata dë a wan kamian, an ta fuu, an ta dëë. slack water.
doodverven 1) feifi wan soni ku di fosu feifi. apply the ground paint.
2) a mbei faa ko sö wan soni. destined.
3) de taki sö fëën. attribute to.
doodvonnis te de taa de musu kii i u di hogi di i du. death sentence.
doodziek a siki tee kuma a sa dëdë. deathly sick.
doof bookojesi. deaf.
doofpot wan gansë de ta tapa koofaja fu an kisi möön. coal extinguisher.
doofstomme wan sëmbë di buka ku ën jesi tuu tapa. deafmute.
dooi di jö u ëisi. thaw.
dooien te di ëisi ta jö. thaw.
dooier di kookokooko u obo. yolk.
doolhof 1) wan pei peni de mbei ku sömeni pasi, ja sa undi u de fii tei.
2) wan soni ko fanjanfanjan te ja saafa fii seekëën. maze.
doolweg takusë pasi. wrong way.
doop dopu. baptism, christening.
doopceel dopu pampia ku di daka de pai i. birth certificate.
doopnaam dopunë; fesinë. given name.
doopvont baki ka de ta tei wata u dopu sëmbë. baptismal font.
door denda pasa go a di oto së. through.
doordacht de pakisei ën finifini. wellconsidered.
doordat fu di. because.
doordenken pakisei bunu. consider.
doordringend a nango te nëën dendu. penetrating.
dooreen a dë mökisimökisi makandi. mixed together.
doorgaan go dou. go on.
doorgaans sö a dë hibi juu. generally.
doorgang pasi u denda. passage.
doorgangshuis wosu ka sëmbë ta duumi ufö. refuge, clearinghouse.
doorgewinterd a du ën te a guwënti ën. dyed-in-the-wool.
doorgronden ko fusutëën bunu. fathom.
doorhalen kaabu puu. cross out.
doorheen denda pasa; go dou. through.
doorkneed a sa u du ën bunu. adept.
doorlaat wan soni ta da wata pasi faa pasa. culvert.
doorlichten te de ta puu i sinkii dendu a footoo u de luku ee soni du i. X-ray.
doorlopen waka go dou. move, walk on.
doorluchtig a hei; a abi nëbai. illustrious.
doormaken öndöfeni; libi pasa wan gaan fuka. experience.
doormidden a tu pisi. in two.
doorn maka. thorn.
doornat munjan pëtëë. wet through.
doorneuzen puu buta fanjanfanjan ta suku soni a dendu. look through.
doornhaag peni de mbei ku maka uwii. thorn hedge.
doornig a dë ku maka. thorny.
doorpraten ta fan nango. keep on talking.
doorslaand de an sa fiëën. conclusive.
doorslag 1) wan otowan fëën di i mbei di wan fasi. carbon copy.
2) felu de ta mbei baaku ku ën. punch.
3) di fa de taki ën buta. decision.
doorsne(d)e 1) wan pisi fëën di de koti leti mindi. section.
2) maaka a leti mindi u wan soni, a ta paati a tu pisi pei ku pei. diameter.
doorsnijden te i koti soni paati a tu pisi; koti leti mindi. cut in two.
doorstaan tja. endure.
doortastend a taanga; a a' peesa. energetic.
doortocht pasa go dou a di oto së. pass through.
doortrapt a a' takuhati. cunning, evil.
doorvoed de sölugu ën bunu ku njanjan. well fed.
doorvoer di fa de ta tja lai nasö sëmbë a di köndë. transit.
doorweken munjan tee a ko tjololoo. drench.
doorweven mökisi oto soni nëën. inter weave.
doorwrocht de du ën ku fini. thorough, elaborate.
doorzetten 1) hoi go dou. endure.
2) ko möön taanga. become stronger.
doorzicht fusutan i kisi u wan soni. insight.
doorzichtig i sa si go a di oto së. transparent.
doos dosu; këdën. box; case.
dop 1) tampa. lid; top.
2) kakisa u soni. husk.
dopeling sëmbë di de o dopu. person to be baptized.
dopen doki soni a wata toona puu; dopu sëmbë. dip, baptize.
doperwt wan pei pesi. green pea.
doppen puu a kakisa. shell, husk.
dopper wan pei pesi. pea.
dor dëëdëë. dry, barren.
dorp köndë. village.
dorpel dööbuka pau ka i ta buta futu te i ta denda a wosu. threshold.
dorpeling sëmbë di ta libi a di köndë. villager.
dorps kumafa a dë a wan piki köndë, na kuma foto soni. rustic.
dorsen sakpi; fon (alisi). thresh.
dorsmachine wan masini ta puu kakisa a dee alisi sö. threshing machine.
dorst te dëëwata kisi i; te i hangi soni gaanfa. thirst; longing.
dorsten hangi; dëëwata kisi i. desire.
dorstig dëëwata kisi ën. be thirsty.
dosis di fa fii musu guli wan deesi; di fa wan soni musu hia tjika. dose, amount.
dot piki pisi u soni; wan pikii wan fëën. tuft, bit of.
dotatie di möni di i da. donation.
douane di kantoo ka i ta paka u tja soni ko a wan köndë. customhouse, customs.
doubl‚ soni de tapa ku goutu nasö soufu. plated.
doubleren 1) mbei tu fëën. double.
2) du ën a baka futu. repeat.
douceur peesenti. gratuity, tip.
douche wasi ku wata di ta kumutu a kalan ta kai a i. shower.
douw tuusi; tuusi puu. shove.
dove bookojesima. deaf person.
doven tapa faja. extinguish.
dovenetel wan pei uwii. dead nettle.
down i dë gudjuu; ja dë waiwai. depressed.
dozijn tuwalufu u wan soni. dozen.
dr. wan sëmbë di go a di möön hei siköu te kisi pampia. Ph.d. Var.: doctor.
dra a biti möön; djunsu. soon, before long.
draad 1) maaun; finu tatai u soni. thread.
2) felu tatai. wire.
3) di fa di oto ta waka. theard of the story.
draagbaar 1) soni u tja suwakima. stretcher.
2) a sa tja. portable.
draaglijk a sa tja. bearable.
draagwijdte 1) di longi di wan goni sa suti dou. range.
2) di soni di a kë taki. implication.
draai 1) bia. turn, bend.
2) papi. slap.
draaiboek di pampia di ta lei di sëmbë di ta mbei wan fëlön fa di fëlön musu waka. script.
draaien bia lontu; bia. revolve, turn.
draaierig hedi fëën ta bia. giddy.
draaikolk bia wata. whirlpool.
draaimolen pëë masini ta tja sëmbë ta bia ta lolu. merry-go round.
draak 1) kontu köndë mbeti, a djei wan gaan kaima ma a ta tunta faja, a hogi möön hii mbeti u goonliba. dragon.
2) wan wogi soni; taku soni. a terror.
3) wan soni de pëë kuma kino sö ma de pëë ën gaanfa poi fii feni ën lafu. melodrama.
drab tjakati; wata mökisi ku pötöpötö öfu oto soni. dregs.
drabbig a dë ku pötöpötö. turbid, muddy.
dracht 1) di soni de ta bisi. dress, costume.
2) lai. load.
3) te wan mbeti dë ku bëë. pregnant.
drachtig a dë ku bëë [mbeti]. with young, in foal.
draconisch a ta buta wëti pasa maaka. stern.
draderig/dradig a dë ku tatai. stringy.
draf 1) waka hesihesi kuma te hasi ta waka. trot.
2) hagu njanjan. sop.
dragen 1) tja. carry.
2) bisi. wear.
3) dë ku bëë. be pregnant.
dragonder wan sodati dë a hasi ta lei. dragoon.
draineren puu wata nëën. drain.
drakerig an suti. tasteless.
dralen buuja. tarry, delay.
drama woto de ta pëë fii luku si. drama.
dramatisch a ta du peipei fasi kuma a dë a fëlön. dramatic.
dramatiseren te i ta du soni gaanfa kuma fëlön i ta mbei. dramatic.
dramaturg wan sëmbë ta mindi soni ta sikifi u de pëë ën kuma fëlön. playwright.
drang duwengi; soni ta duwengi i. pressure, urge.
drank soni u bebe. drink.
draperen bisi ku langa koosu. drape.
draperie langa fënsë koosu. drapery.
drasland wan kamian dë ku hia wata; biibii. marshland.
drassig goon kuma biibii. marshy.
drastisch a a' kaakiti; a dë gaan soni; a ta wooko hesihesi. drastic.
draven waka hesihesi kuma hasi. trot.
dreef 1) pasi ku pau a bandja pandipandi. lane.
2) goon. field.
dreg wan langa pau de ta puu soni a wata. dredge.
dreggen te i ta kisi fisi a wan fasi kuma te i ta kisi ku tjufanga. drag.
dreigement te de bë wojo da i. menace, threat.
dreigen bë wojo da sëmbë; a nango fesi fa a ko wogi nömö. threaten.
dreinen mbei pobosi. whine.
drek nasinasi soni; kaka. dung, filth.
drekkerig nasinasi. filthy.
drempel dööbuka pau di i ta hopo futu pasa te i o denda a wosu. threshold, sill.
drenkeling sëmbë di ta dëdë a wata. drowning person.
drenken 1) mbei a bebe. give water to.
2) disa soni a wata; soopu soni. soak.
drentelen ta deei zaaa, ja a' soni u du. lounge, saunter.
drenzen ta mbei pobosi. whine.
dresseren 1) ta kiija mbeti ta lei de soni.
2) ta lei sëmbë wan soni nöömö fu a musu sabi ën. train, drill.
dressoir wan pei kasi u lai soni. dresser, sideboard.
dressuur te de ta lei i wan soni fii du. training.
dreumes piki mii ta lei waka. toddler.
dreun giinta. rumble.
dreunen ta giinta. rumble, boom.
drevel felu de ta mbei baaku ku ën. punch.
dreven 1) naki soni faa fula. punch.
2) ta diipi nango. drift.
dribbelaar 1) piki mii ta lei waka. toddler.
2) wan sëmbë ta naki bali ku maun dëmdëm. dribbler.
dribbelen 1) ta waka dëmdëm; di fa wan piki mii ta waka te a ta lei waka. toddle.
2) ta naki bali a goon dëmdëm. dribble.
drie dii. three.
drieërlei a dë dii sootupei. of three sorts.
driehoek dii huku soni. triangle.
driekleur wan faaka ta dë ku dii pëndë. tricolour.
driekwart dii u dee fö pisi u soni. three-fourths.
drieling diilengi. triplets.
drieluik soni de teeken a dii pisi ko miti a wan. triptych.
driest a ta du soni söndö pakisei; an ta fëëë soni. reckless, audacious.
drietal dii u soni. trio.
driewerf dii pasi. thrice.
drift 1) gaan hatiboonu. temper.
2) wan lö u soni. drove.
3) di fa a ta diipi nango. drift.
driftig a a' sösö hatiboonu. hot-tempered.
driftkop wogi sëmbë, a a' sösö hatiboonu. hothead.
drijfveer 1) oloisi këti; di finufinu felu tatai ta dë a oloisi dendu. mainspring.
2) di soni mbei i ta biinga taanga sö. motive.
drijven 1) ta diipi nango. drift, float.
2) ta musu ku taanga faa du soni. drive.
drilboor felu bolu. drill.
drillen 1) ta bolu soni;.
2) ta du a bakafutu nöömö fii sabi. drill.
dringen zin ku taanga; dë a sëmbë baka nöömö faa du soni. push, press.
dringend a musu u du wantewante; i musu du soni hesihesi, nasö soni o miti i. urgent.
drinkbaar a sa bebe. drinkable.
drinkebroer wan sëmbë lo' soni u bebe; bebema. tippler.
drinken 1) bebe.
2) bebe daan. drink.
drinkgelag te de ko a wan hipi u de bebe. drinking bout.
droef tjalitjali. sad, afflicted.
droefenis gaan tjali. sorrow, grief.
droefgeestig fuka a hati. melancholy.
droefheid gaan tjali. sadness.
droes di didibi; wan soni de ta taki ku hatiboonu. devil.
droesem tjakati. dregs.
droevig a dë ku fuka a hati. sad, sorrowful.
drogbeeld a ta mëni wan soni taa tuu ma na tuu seei. delusion.
drogen ta dëë. dry.
drogerij 1) kamian ka de ta dëë soni. drying house.
2) dee peipei soni dëëdëë i ta tuwë a soni u njan faa suti. dried spices.
3) dee sonisoni dee leima ta tei ta mökisi u mbei deesi nasö oto soni. chemicals, drugs.
drogist sëmbë di ta wooko na apoteeki. druggist.
drogreden te de ta ganjan i ku fan. sophism.
drom hia sëmbë makandi. crowd.
dromedaris wan mbeti ta tja lai na Afiikan köndë; wan pei kameli. dromedary.
dromen sunjan. dream.
dromer sunjanma. dreamer.
dromerig a de ku duumi a wojo. dreamy.
dromerij te i dë ku wojo limbo ma i ta mëni soni kuma i ta sunjan. reverie.
drommels öandi wë!ö; wan soni joo taki ku hatiboonu. öthe deuce!ö; exclamation of anger.
dronk gangaa wata. drink.
dronkaard dööngöma. drunkard.
dronkelap dööngöma. drunkard.
dronken dööngödööngö. drunken.
dronkenschap te i dë dööngödööngö. intoxication.
droog an munjan; dëëdëë. dry.
droogleggen 1) ta puu wata a wan kamian faa ko dëë. drain.
2) ta mbei möiti ku wan sëmbë te a disa u bebe. reclaim from alcohol.
droogstoppel wan sëmbë di ta fan soni an suti u jei, a ta da i fuufei. bore.
droogte 1) di fa a dëë tjika.
2) deewei. dryness.
droom 1) sunjan.
2) gaan waiti soni. dream.
drop 1) wan pei suti sii. licorice.
2) tötö wata; wan piki wata di koti kai tom sö. drop.
droppel wan piki wata di koti kai tom sö. drop.
droppen buta a goon. put down.
drossen fusi go. run away, desert.
drost hedima u siköutu. sheriff.
drs. a dë wan sëmbë u di möön hei siköu, ma an kisi pampia fëën eti. candidate for a doctor's degree. Var.: doctorandus.
druif wan fuuta de ta mbei 'win'. grape.
druilen 1) ta dë gudjuu söndö peesa. mope.
2) te tjuba ta maani. drizzle.
druilerig 1) gudjuu. moping.
2) tjuba ta kai ma na taanga. drizzly.
druiloor wan sëmbë di dë söndö peesa gudjuu. moper.
druipen ta koti ta kai. drip.
druipnat a munjan pëtëë. soaked.
druisen giinta. roar.
druiventros wan bondji u di pau njanjan de kai 'druif'. bunch of grapes.
druk 1) a ta du soni hia; a a' soni u du te a hia. busy.
2) sitaafu. strain.
3) buku mbei. printing.
drukfout föutu di de mbei a di buku di de mbei ën. misprint.
drukken 1) zin. press, squeeze.
2) mbei buku. print.
3) mbei a lasi hati. dicourage.
drukkend a ta da fuka. oppressive.
drukker sëmbë di ta mbei buku ku buku masini. printer.
drukkerij ka de ta mbei buku. print shop.
drukknop könöpu de ta zin. pushbutton.
drukpers masini u mbei buku. press.
drukproef pampia de mbei da i fii puu föutu nëën ufö de mbei di buku. galley proof.
drukte wajawaja. bustle, excitement.
drukwerk pampia de mbei ku bukumasini. printed matter.
drum 1) doon.
2) bidon. drum.
drup wan piki wata di koti kai tö. drop.
druppel wata di koti kai tom sö. drop, drip.
druppelen ta koti tötö ta kai. drip.
dubbel tu pasi; tu fu wan. double.
dubbelganger wan sëmbë di ta djei otowan gaanfa. double.
dubbeltje tii sënsi. f,10.
dubbelzinnig a sa puu a tu fasi. ambiguous.
dubieus ja mëni sö. doubtful.
dubio ja sa undi fii tei. waver, hesitate.
duchten fëëë soni. dread, fear.
duchtig a ta mbei i ta fëëë; a dë gaan soni. formidable, enormous.
duel tu sëmbë fiti buka u feti ku deseei. duel.
duelleren te tu sëmbë ta feti ku felu te wan u de wini. fight a duel.
duet tu sëmbë ta kanda; tu sëmbë ta pëë soni makandi. duet.
duf 1) söndö ventu. musty, stuffy.
2) fuufei. dull.
duffels sodati saku u tja lai; wan pei degi koosu sö, an ta munjan hesi. duffel.
duidelijk a dë gbelengbelen; an taanga u fusutan. clear, plain.
duiden 1) ta puu da i fii fusutan. interpret.
2) lei sëmbë soni. point out.
duif pomba. pigeon, dove.
duig wan u dee paanga u dee satu bali de ta mbei ku paanga. stave.
duik doki go a basu wata. dive.
duikboot boto ta waka a wata basu. submarine.
duikelaar 1) sëmbë ta doki ku soni bisibisi a sinkii faa sa ta böö. diver.
2) wan pei pëë lai u miii. a toy.
duikelen tombi kai. tumble.
duiken doki go a basu wata. dive, plunge.
duiker dokisaki; sëmbë di lo' u doki. diver.
duim mamafinga. thumb.
duin heihei sandu a ze bandja. dune.
duister dungu; an limbo. dark, obscure.
duisternis suguu; dungu. darkness.
duit wan gaandi bë sensi sö. old penny.
duitendief könömima. skinflint.
Duits Aluman; Doisi; di töngö u de. German.
Duitser wan sëmbë u Duitsland; aluman bakaa. German.
duiveëi pomba obo. pigeon egg.
duivel didibi. devil.
duivels kuma didibi seei. devilish.
duivelsbrood adikpokpo. toadstools.
duivelskunst tuusi soni da sëmbë; wisi; te wan sëmbë ta du foondo soni ku di kaakiti u di didibi. black magic; sorcery.
duivenhok pomba wosu. dovecote.
duiventil pomba wosu de mbei buta a pau hedi. pigeon house.
duizelen te hedi fii ta bia; te hedi kisi i ta lomboto. grow dizzy.
duizeling lomboto hedi. dizziness.
duizelingwekkend a ta da i lomboto hedi. make dizzy.
duizend wan dusu. a thousand.
duizendpoot ahalala. centipede.
dukaat möni pisi u fesiten. ducat.
dukdalf degi pau ta dë a wata a sipi lampeesi bandja ta hoi di wata fu an booko di lampeesi, hën tu i sa tai sipi nëën. mooring buoy.
duldbaar a sa tja. bearable.
dulden tja sitaafu; ta tja sitaafu. bear, endure.
dumdumkogel wan kugu di ta suti mbeti gaan baaku. dumdum.
dun 1) finu. slender.
2) mangu. thin.
dundoek wan finu pei koosu de ta mbei faaka. bunting.
dunk di soni di i seei ta mëni u wan soni de ta taki. opinion.
dunken ta mëni. think.
dunnen puu hafu fu de an hia sö; mbei a ko möön watawata. thin (the ranks); make thinner.
dunsel wan pei njönku guluntu uwii dee bakaa ta njan söndö boi. young lettuce.
duo 1) tu u soni nasö sëmbë. duo.
2) wan kanda tu sëmbë ta kanda. duet.
duozitting kamian u tu sëmbë sindo a wagi, baisigi, bölöm sö. double seat.
dupe sëmbë di de ganjan. dupe, victim.
duperen ganjan. dupe; disappoint.
duplex a dë tu makandi. duplex.
duplicaat wan otowan fëën di de mbei. duplicate.
duren a ta tan; a ta libi. last.
durf hati i abi u du soni. pluck, daring.
durfal wan sëmbë ta du soni söndö pakisei fu di an fëëë soni. reckless fellow.
durven tai hati pooba soni. dare.
dus nöö hën. so, consequently.
dusdanig a sö wan fasi. in such a manner.
duster japo u bisi a' wosu ma na a sitaati. duster.
dutje wan kölö duumi. nap.
dutten ta djönkö. doze, snooze.
duur 1) dii. expensive.
2) di fa a o tan longi. duration.
duurkoop a dii u bai. expensive.
duurte di fa wan soni dii tjika. expensiveness.
duurzaam a ta libi; a sa tan longi. durable.
duvel 1) didibi. devil.
duvelstoejager wan sëmbë di sa u du peipei soni. jack of all trades.
duw 1) tuusi. push.
2) tötö. thrust.
duwen tuusi go; tötö puu. push, shove.
D.V. ee Gadu kë. d.v. Var.: De'o volente.
dwaalleer ganjan lei. false teaching.
dwaalspoor na bumbuu pasi. wrong track.
dwaas lau; wisiwasi. foolish, absurd.
dwaasheid laulau soni. foolishness.
dwalen 1) ta waka ta lomboto, ja a' kamian di i nango. roam, wander.
2) lasi pasi. get lost.
dwaling wan föutu i mbei. error, mistake.
dwang duwengi. compulsion, coercion.
dwangbevel soni de buta da i di i musu u du ën. injunction.
dwarrelen ta bia ta lontu. whirl.
dwarrelwind wan ventu ta bia ta lontu. whirlwind.
dwars 1) a dë ku baai; kaasiaba. diagonal, transverse.
2) taangajesi. contrary, pigheaded.
dwarsbalk ben i buta kaasiaba otowan. crossbeam.
dwarsbomen te a ta biinga u di fii an musu ko a fesi. thwart.
dwarsdrijven te a ta biinga u di fii an musu ko a fesi. cross, thwart.
dwarsdrijver wan sëmbë di ta biinga u di fii an musu ko a fesi. thwarter.
dwarskijker wan sëmbë ta tjubi luku fa de ta du soni. spy, snooper.
dwarsstraat wan piki sitaati nango a di möön gaan sitaati. side street.
dweepziek a ta biibi soni taanga poi ta fuufei otowan ku ën. fanatical.
dweil duku u feki wosu goon. mop.
dweilen ta puu wata a wosu goon ku duku; duweli. wash floor, mop.
dwepen te i ta biinga da di soni i ta biibi ta taki ën hibi juu ta duwengi otowan u de biibi tu. fanatical.
dweper wan sëmbë di tei wan soni ta taki hibijuu ta duwengi otowan u de tei ën tu. fanatic, enthusiast.
dwerg sandopi, sati sëmbë. dwarf, pigmy.
dwingeland wan sëmbë di hën nöö abi taki; wan sëmbë ta dë a i baka ta duwengi i nöömö. tyrant.
dwingelandij te ja dë fii seei, de ta dë a i baka nöömö ta masa i. tyranny.
dwingen duwengi. force.
d.w.z. dati wan taki. i.e. Var.: dat wil zeggen.
dynamica di lei u ka kaakiti u soni kumutu. dynamics.
dynamiet dinamiti; donamitji; wan soni de ta seti buta u suti sitonu booko pisipisi. dynamite.
dynamisch a a' kaakiti u du gaan soni. dynamic.
dynamo wan pisi u di faja masini. dynamo.
dynastie 1) könu famii. dynasty.
2) dee könukönu u di bëë dë dee tii di köndë.
dynastiek dee sëmbësëmbë u di famii dee ko könu. dynasty.
dysenterie te bëë fii ta kule ku buuu. dysentery.
Copyright © 2002